بررسی تحمل رقم‌ها و لاین‌های گندم نسبت به Schizaphis graminum شتۀ سبز گندم و بررسی پارامتر‌های جدول زندگی آن

در این تحقیق برخی فراسنجه (پارامتر)های جدول زندگی شتۀ سبز گندم، (Rondani) Schizaphis graminum،روی رقم‌های یاواراس، بهار، اکبری، پیشتاز و امید و لاین (رگه)­های گندم R1-10، R3-16، R3-17 و R2-9 در شرایط آزمایشگاهی، طی سال 1395 با بررسی بقا و باروری روزانۀ شته درون قفس­های بوته­ای بررسی شد. همچنین میزان تحمل رقم‌ها و لاین­های نامبرده به شته بر پایۀ میزان برخی از پارامتر‌های رشدی از جمله کاهش ارتفاع، میزان سبزینه (کلروفیل)، وزن تر و خشک گیاه در گیاهان آلوده نسبت به گیاهان سالم محاسبه شد. آزمایش­ها در قالب طرح کامل تصادفی انجام شد. شته­ها در روزهای اولیۀ زندگی بقای 100 درصد داشتند. با گذشت زمان، میزان بقاء روند کاهشی پیدا کرد و در روز 44 آخرین حشرۀ ماده تلف شد. بالاترین و پایین­ترین میزان امید به زندگی در روز اول زندگی به ترتیب روی پیشتاز و R1-10 بود. کمترین میزان ذاتی افزایش جمعیت روی رقم یاوراس (262/0 بر روز) و بیشترین آن روی پیشتاز و R2-9 (به ترتیب 346/0 و 340/0 بر روز) به­طور معنی­دار مشاهده شد. بنا بر نتایج آزمایش تحمل، کمترین درصد کاهش وزن تر و خشک در یاواراس، بهار، R1-10 و R3-16 و بیشترین آن‌ها در R2-9 و پیشتاز بود. همچنین کمترین درصد کاهش کلروفیل در یاواراس و R1-10 و بیشترین آن در امید و R2-9 مشاهده شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد، پیشتاز و R2-9 حساس‌ترین و یاواراس و R1-10 مقاوم­ترین رقم‌ها و لاین­های گندم آزمایشی نسبت به S. graminum بودند.